Текст песни 2-06 - Уырызмаеджы фаестаг фосы конд

УЫРЫЗМÆДЖЫ ФÆСТАГ ФОСЫ КОНД
Базæронд ис тынг Нарты Уырызмæг, басасти йæ тых. Нал цыдис
стæры, нал æй фарстой зондæй Нарты фæсивæд. Фæцис-иу Нарты хъал
фæсивæды 'хсæн ахæмтæ дæр, худгæ йыл чи кодта, ницыуал пайда нын
у, зæгъгæ-иу чи загъта. Райсомæй-иу рацыдис Ныхасмæ æмæ-иу йæ бон
уым арвыста адæммæ хъусгæйæ; кастис-иу, куыд æхстой фатæй Нарты
фæсивæд, æмæ-иу æрлæууыдысты йæ лæппуйы бонтæ йæ зæрдыл, æмæ та-иу
изæры æнкъардæй бацыдис йæ хæдзармæ.
— Гъæй джиди, искуы ма фосы конды фæу!— загъта иухатт Уырызмæг
æмæ рацыди Нарты стыр Ныхасмæ. Ныхасы бадтысты Нарты фæсивæд, æмæ
сæм дзуры:
— Мæ чысылæй мæ зæронды бонмæ уын мæ зонд никуы бахæлæг
кодтон, ныр базæронд дæн, æмæ уын мæ зæронд сæр фыдæбоны йеттæмæ
ницæмæнуал бæззы, мæнæй уын ницыуал пайда ис. Райсом мын стыр
æнгом чырын саразут, уым мæ нывæрут æмæ мæ фурды баппарут: мæнæн
Нарты уæлмæрдты нæй ныгæнæн.
Фæсивæдæй иутæ загътой: «Нæ зондамонæг Уырызмæг нæ уæле куы нæ
уа, уæд цæрынæн ницы бакæндзыстæм»; иннæтæ загътой: «Базæронд ис
æмæ нæ ницæмæнуал хъæуы». Фæлæ йын уæддæр йæ фæнд сæххæст кæныныл
не сразы сты, йæ коммæ нæ бакастысты.
Уæд та сæм рацыдис Уырызмæг дыккаг изæр дæр æмæ та сын загъта:
— Цæмæн мæ фыдæбонæй марут? Саразут мын чырын æмæ мæ фурды
баппарут.
Гæнæн куы нæуал уыди, уæд сразы сты фæсивæд æмæ æртыккаг бон
сарæзтой егъау чырын æмæ йæ фурды былмæ ныххастой æмæ дзы
Уырызмæджы нывæрдтой; нывæрдтой йын йемæ хæринаг дæр къуыриваг;
æнгом æй ныхгæдтой æмæ йæ афтæмæй фурды баппæрстой.
Фурд чырыны йæ сæрыл систа æмæ йæ ласынтæ байдыдта. Цас æй
фæласта, чи зоны, фæлæ йæ иу æхсæв Саденджызы 'лдары бæхты
дондарæны раппæрста кæронмæ.
Райсомæй æлдары æххуырстытæ бæхтæ раскъæрдтой дон дарынмæ.
Бæхтæ донмæ æмгæрон нал цæуынц: ныххуыррытт кæнынц æмæ фæстæмæ
лидзынмæ фæвæййынц. Ай цы уа, зæгъгæ, бацыдысты æххуырстытæ
хæстæгдæр. Кæсынц, æмæ дондарæны — чырын. Раппæрстой чырын былмæ,
сæппæрстой йын йæ сæр æмæ уынынц — чырыны хуыссы зæронд лæг, кæрцы
мидæг.
Фæджих сты æххуырстытæ: «Циу ай, цы диссаг у, цы йæ 'рхаста?!»
Æмæ фæрсынц Уырызмæджы:
— Цы дæ, цавæр дæ, цы хуыцау дæ 'рхаста ардæм?
— Æз дæн Нарты Уырызмæг. Базæронд дæн, мæ цардæй сфæлмæцыдтæн
æмæ мæхи доны баппарын кодтон.
Æххуырстытæй иу азгъордта 'лдармæ æмæ йæм дзуры:
— Дæ фыдæхæй фесæфон, æлдар, дæхи базонынæй нырмæ æрцахсынмæ
кæмæ бæллыдтæ, уый ныр бафтыд дæ къухы — Нарты Уырызмæг!
Æлдар фæхъæр кодта йæ лæггадгæнджытæм:
— Ныртæккæ йæ